Dla wielu miłośników ogrodów termin sadzenia, a także przesadzania rododendronów to jedne z najważniejszych dat. Wbrew obiegowej opinii rododendrony, azalie i różaneczniki nie są roślinami trudnymi w uprawie, o ile zna się podstawowe zasady pielęgnacji. Najlepszy termin na sadzenie rododendronów do gruntu to czas między kwietniem a końcem września. Przy czym optymalny jest właśnie kwiecień i wrzesień. Sadzenie azalii wykonuje się dokładnie w tym samym czasie.
Miejsce
Najlepsza dla rododendronów jest zaciszna, wilgotna, ale nie podmokła część ogrodu. Pod roślinę trzeba wykopać dół o wymiarach 40 cm głębokości i 80 cm szerokości, ponieważ korzenie rododendronów rosną nie w głąb, ale bardziej wszerz. Można też przyjąć zasadę, by dołek był dwukrotnie szerszy niż bryła korzeniowa. Ze względu na płytki system korzeniowy, rododendrony lubią sąsiedztwo roślin o głębokim systemie korzeniowym, dzięki czemu rośliny nie przeszkadzają sobie wzajemnie. Takimi dobrymi sąsiadami będą sosny, jałowce, cisy, buki, dęby, miłorzęby.
Podłoże do rododendronów
Ziemia do rododendronów powinna być żyzna, próchnicza o pH 3,5-5,5. Jest to ziemia kwaśna, przeznaczona do roślin kwasolubnych, do których zaliczają się rododendrony, a więc zarówno azalie jak i różaneczniki, oraz pozostałe wrzosowate. Jednak w większości typowych polskich ogrodów ziemia jest obojętna lub lekko kwaśna, dlatego koniecznie trzeba ją zakwasić. Można kupić gotowe podłoże do rododendronów lub przygotować mieszankę ziemi samodzielnie. Gotowe mieszanki ziemi do rododendronów mają idealne pH, a także proporcje wszystkich składników odżywczych. Często też są od razu rozmieszane z nawozem, co pozwala na dobry rozwój rośliny. Aby wykonać mieszankę samodzielnie, należy wymieszać kwaśny torf, przekompostowaną korę i ziemię ogrodową w równych proporcjach. Jeśli ziemia będzie miała wyższe pH, odżywianie i wzrost rośliny będzie utrudniony. Warto dodać również nawóz do rododendronów w proporcji zalecanej przez producenta. Podczas sadzenia można zastosować domieszkę glinki mielonej. To w 100% naturalny minerał glino krzemianowy , który stabilizuje wilgotność podłoża poprzez wchłanianie lub uwalnianie wilgoci w zależności od potrzeb roślin. Jednocześnie wspomaga rozwój korzeni i wzrost rośliny. Dodaje się 1 kg glinki na 10 litrów podłoża.
Przed posadzeniem rododendronów na dno przygotowanego dołka układamy 15-centymetrową warstwę drenażu żwirowego. Ziemia powinna być przewiewna i przepuszczalna, czyli taka w której nie zatrzymuje się na dłużej woda. Rododendrony lubią ziemię stale wilgotną, jednak nie mokrą. Roślina źle rośnie w glebach gliniastych i zasadowych, a także na terenach podmokłych. Jeśli w ogrodzie znajduje się gleba ciężka, można dodać do niej kwaśny torf dla rozluźnienia podłoża. Podobnie w przypadku ziemi piaszczystej - by rododendrony lepiej rosły, trzeba przekopać glebę z ziemią kwaśną.
Przygotowanie korzeni przed sadzeniem
To bardzo ważny zabieg pielęgnacyjny, od którego zależy przyjęcie się rośliny. Przed sadzeniem bryłę korzeniową wyjmujemy z doniczki, rozluźniamy korzenie i namaczamy w wiadrze z wodą przez kwadrans. Następnie ponownie rozluźniamy korzenie, by swobodnie leżały.
Sadzenie rododendronów
Roślinę sadzi się wyżej niż rosła wcześniej. Wstawiony w dołek rododendron należy ustawić tak, aby korzenie wystawały ponad powierzchnię ziemi na 2-3 cm (jedynie różaneczniki szczepione sadzi się trochę głębiej niż rosły w doniczce). Dołek zasypujemy przygotowaną mieszanką. Lekko ubijamy ziemię, a następnie podlewamy. Jeśli grunt osiądzie, dosypujemy ziemi, pamiętając by kawałek korzenia (2-3 cm) pozostał nie przykryty ziemią. Dookoła rośliny usypujemy mały wał ochronny, który będzie zapobiegać utracie wody. Ponownie obficie podlewamy. Warto sadzić po kilka roślin obok siebie, by rośliny wytworzyły właściwy mikroklimat. Rododendrony, azalie i różaneczniki sadzi się co 60-100 cm.
Z jakimi roślinami sadzić
Wszystkie rododendrony preferują stanowiska osłonięte, zaciszne i lekko wilgotne. Różaneczniki należy sadzić wśród roślin, które zimą będą je osłaniać przed mrozem i wiatrem, a latem przed dużym słońcem. Azalie preferują stanowisko słoneczne lub półcieniste. Ziemia powinna być przepuszczalna i lekko kwaśna. Idealne pH gleby to 3,5-5,5. Jednocześnie rododendrony posiadają bardzo płytki system korzeniowy i rozrastają się wszerz, nie zaś w głąb. Właściwymi sąsiadami będą więc te rośliny, które rosną w głąb, ponieważ ich systemy korzeniowe nie będą ze sobą rywalizować.
Wszystkie różaneczniki ładnie prezentują się z roślinami iglastymi, które jednocześnie chronią je przed niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi. Zimą przed wiatrem i mrozem, latem przed ostro operującym słońcem. Najmniejsze odmiany można sadzić na skalniakach, większe i duże - jako solitery lub w grupach, połączonych kolorystycznie. Nie ma sztywnych reguł, jak dobierać kolory w ogrodzie. Idealnym wydaje się założenie, by kolory jasne sadzić w zacienionych zakątkach, by rozświetlały cieniste miejsca, pozostałe dowolnie. Dobrze wyglądają zestawienia żółto-czerwone, biało-różowe, fioletowo-różowe, fioletowo-czerwone, fioletowo-żółte, fioletowo-błękitne.
Rośliny niskie
Wokół różaneczników można posadzić niskie byliny o ozdobnych liściach, np. fuksje, bodziszki, runianki, trawy ozdobne, paprocie, bergenie, ciemierniki, żurawki, bluszcz, rośliny cebulowe, np. szafirki, a także rośliny wrzosowate i krzewinki trzmieliny, irgi, golterie pełzające, żurawinę błotną, kiścień waltera. Z roślin jednorocznych można polecić kleome, cynie, niezapominajki, zawilce oraz wszystkie okrywowe. Niskie rośliny zapewniają rododendronom większą wilgotność, a tym samym chronią przed nadmiernym wysychaniem, podczas letnich upałów.
Rośliny średnie
Z krzewów liściastych warto polecić derenie i hortensje, a z iglastych kosodrzewiny, cisy i choiny kanadyjskie. Z krzewów zimozielonych można dodać kiścienie, kalmie, pierisy i skimie.
Rośliny wysokie
Dobrym towarzystwem będą również z roślin liściastych - dęby, miłorzęby, złotokapy, a z iglastych - sosny, jałowce, świerki, modrzewie, cisy. Opadające igły nadadzą ziemi odpowiedni kwaśny odczyn.
Szczepionka mikoryzowa
To szczepionka grzybowa, korzystna dla rododendronów. Stosuje się ją przed sadzeniem, dodając na dno dołka. Grzybnia obrasta system korzeniowy rośliny, dzięki czemu krzew ma znacznie lepszy pobór wody i składników mineralnych z gleby. Grzyby zaś odżywiają się produktami fotosyntezy wydalanymi przez różaneczniki. Jest to grzybnia nieszkodliwa dla rododendronów. Szczepionkę stosuje się tylko raz.
Ściółkowanie
Po posadzeniu korzystnym zabiegiem będzie ściółkowanie rododendronów korą, ponieważ są to rośliny kwasolubne. Jednocześnie warstwa kory będzie dłużej utrzymywać wilgoć wokół rośliny. Można ściółkować również liśćmi dębu, buków, torfem oraz trocinami sosnowymi.
Przesadzanie rododendronów
Rododendrony to jedne z niewielu roślin, które można przesadzać niemal w dowolnym terminie cyklu wegetacyjnego. Należy stosować wszystkie zasady jak przy sadzeniu.
