Róże – sadzenie, uprawa i pielęgnacja róż w ogrodzie
Te eleganckie i pięknie prezentujące się kwiaty są ozdobą każdego ogrodu. Kwitną na różne kolory nie tylko latem, ale i na jesieni, a czasami nawet zimą. A do tego przecudnie pachną. Uprawa róż nie należy do trudnych i poradzą sobie z nią również początkujący ogrodnicy.
Odmiany róż ogrodowych
Róże występują w tysiącach odmian, zatem bez problemu znajdziemy tę, która najlepiej nadaje się do naszego ogrodu. Możemy zdecydować się na niską odmianę, kwiaty przeznaczone do sadzenia w zacienionych miejscach czy róże pnące się.
Róże miniaturowe i przeznaczone na taras
Rosną na wysokość 15-60 cm. Doskonale nadają się pod uprawę w głębokich donicach i skrzynkach. Sadzi się je też na rabacie jako pierwszą linię kwiatów.
Róże rabatowe
Charakteryzują się obfitym kwiatostanem. Ich sadzonki są odporne na mróz i choroby. Dlatego pielęgnacja róż nie wymaga wiele pracy. Kwiaty rosną na wysokość 90-180 cm. Uprawia się je głównie na rabacie, ale można sadzić je również w donicach. Róże rabatowe cechują duże kwiaty o mocno rozwartych płatkach i intensywny zapach. Odmiany róż rabatowych to np. Minerva, Vesalius czy Marjolaine.
Róże krzaczaste
Kategoria obejmuje wiele różnych gatunków, a najbardziej znane z nich to odmiana Bourbon, Centifolias czy Alba. Róże krzaczaste mogą być zarówno karłowate, jak i bardzo wysokie (mogą sięgać nawet 2,7 m). Kwiaty rozkwitają intensywnie, ale owocują tylko przez krótki czas w ciągu lata.
Róże pnące się
Te odmiany rosną na pergolach i porastają murki i ściany. W zależności od rodzaju rozrastają się szybko, dając dużo drobnych kwiatów lub rosną wolniej, ale wypuszczając większe pąki kwitnące przez całe lato.
Róże okrywowe
Charakteryzują się mocno rozgałęzionym i niskim podłożem. Należą do odmiany bardzo trwałej i odpornej na choroby. Roślina daje małe kwiaty o drobnych płatkach. Dzięki szybkiemu rozrastaniu się róża pokrywa dolne partie rabat, tworząc kwiatowy dywan. Hodowla róż nie nastręcza problemów. Można uprawiać je też na balkonie czy tarasie.
Róże wielokwiatowe
Najbardziej popularne w ogrodzie (znana odmiana Chopin) znane też jako mieszańce herbatnie. Królują na rabatach, mimo konkurencji wielu innych odmian. Charakteryzują się dużymi kielichami i intensywnym zapachem.
Jakie narzędzia i sprzęty są potrzebne do uprawy róż ogrodowych?
Do sadzenia i uprawy róż ogrodowych będą nam potrzebne:
- Nożyce do formowania;
- Nożyce do ścinania kwiatów;
- Mała motyka do napowietrzenia ziemi;
- Konewka do podlewania;
- Mały, solidny szpadel;
- Wiadro z wodą;
- Skórzane rękawice;
- Doniczka i ziemia – jeśli sadzimy kwiaty w doniczkach;
- Spryskiwacz;
- Ściółka z kory – jeśli sadzimy kwiaty bezpośrednio w ziemi;
- Nawóz do róż.
W zależności od tego, jaki rodzaj rośliny zakupimy, inaczej się je sadzi. Róże w balocie, czyli te z systemem korzeniowym w postaci worka z juty oraz róże z odkrytym korzeniem wsadzamy do ziemi w dniu zakupu. Przygotowujemy głęboki i szeroki dołek, tak żeby korzenie mogły w nim swobodnie się rozłożyć. Sadzenie róż w balocie polega na włożeniu ich do przygotowanego wcześniej otworu i przysypaniu rośliny ziemią. U roślin z odkrytym korzeniem namaczamy wcześniej korzenie (przez 3-5 h), żeby dobrze je nawilżyć.
Dla róż doniczkowych wykopujemy otwór dwa razy szerszy i głębszy niż doniczka, w której znajduje się roślina. Przygotowujemy mieszankę ziemi uniwersalnej z organiczną i uzupełniamy ją granulowaną odżywką do róż. Na dno otworu wysypujemy odżywczą ziemię, umieszczamy w niej różę i wypełniamy otwór pozostałą mieszanką. Ubijamy glebę wokół rośliny i obficie podlewamy. Ziemię posypujemy również ściółką z kory sosnowej, żeby zapobiec rozwojowi chwastów i zapewnić roślinie dobrą wilgotność.
Jak sadzić różę? Roślina potrzebuje przestrzeni i dostępu do światła. Na 1 m2 umieszcza się od 1 do 7 sztuk, w zależności od gatunku. Róże parkowe sadzi się od 1-3 sztuk/m2, róże pnące – 2-3 sztuki, róże okrywowe – 3-5 sztuk, a rabatowe i wielokwiatowe – 5-7 sztuk/m2.
Jak uprawiać róże ogrodowe?
Większość odmian można uprawiać w skrzynkach lub donicach. Nawet róże pnące się, o ile zapewni się im wystarczająco dużo miejsca na rozrost korzeni. Pielęgnacja róż w pojemnikach wymaga więcej pracy niż pielęgnacja tych krzewów w ogródku. Rośliny potrzebują stałego odżywiania i nawożenia ziemi, a także skrupulatnego nawadniania.
Róże głęboko się zakorzeniają, dlatego nie potrzebują częstego podlewania, kiedy już się przyjmą. Jednak w okresie suszy, nawet dobrze wyrośnięte krzaki róż, muszą być obficie nawadniane. Wygodnym rozwiązaniem jest zastosowanie podziemnego systemu nawadniającego. Korzenie powinny być nawilżane przez dłuższy czas, dlatego podczas ich podlewania ustawiamy delikatny strumień i zostawiamy wąż ogrodowy przy roślinach. Podlewamy je wieczorem, żeby woda szybko nie wyparowała.
Do dobrego rośnięcia róże potrzebują składników odżywczych. Pielęgnacja tych roślin polega więc na ich regularnym nawożeniu. Granulowaną odżywkę stosujemy wczesną wiosną, po przycinaniu roślin i ponownie w środku lata. Możemy użyć też odżywki stopniowo uwalniającej pierwiastki do gleby. Na cały sezon wystarczy wtedy jedna aplikacja.
Jeśli dobrze przygotowaliśmy ziemię pod sadzenie róż i dodaliśmy do niej odżywkę, rośliny nie powinny słabnąć. Może się jednak zdarzyć, że liście rośliny zaczną żółknąć. Oznacza to, że różom brakuje żelaza lub manganu. O niedoborach magnezu świadczą np. przerzedzenia w liściach. Warto wtedy zastosować siarczan żelaza, żeby odżywić roślinę.
Przydatna w pielęgnacji róż jest ściółka, która nie tylko zatrzymuje wilgoć i wyrównuje temperaturę w glebie, ale również powstrzymuje chwasty przed rośnięciem wokół róż.
Jak pielęgnować róże ogrodowe?
Róże lubią słońce, jednak źle znoszą silne i zimne wiatry. Do uprawy róż najlepiej nadają się stanowiska dobrze nasłonecznione osłonięte przed wiatrem. Żeby dobrze rosnąć, kwiaty potrzebują dużo przestrzeni. Nie umieszcza się ich bezpośrednio pod konarami drzew i większość odmian sadzi z dala od innych roślin. Tylko wybrane rodzaje róż można zaszczepić w pobliżu ogrodzenia czy pergoli (odmiany pnące się).
Niektóre odmiany, takie jak np. kremowo-łososiowa „Cornelia”, biała „Madame Hardy”, różowa „New Dawn” czy czerwona „Guinee” nie potrzebują wiele słońca i mogą rosnąć w zacienionym stanowisku.
Róże zapuszczają korzenie głęboko, żeby móc dobrze się odżywiać. Wymagają żyznej gleby bogatej w składniki odżywcze. Ziemię pod sadzenie róż dokładnie przekopujemy i wzbogacamy ją nawozem organicznym (np. obornikiem), żeby zapewnić kwiatom optymalne warunki do rośnięcia. Do sadzenia stosujemy też glinkę do sadzenia Substral Naturen, która magazynuje wodę w glebie i zapewnia roślinom stałe nawilżenie.
Jaka ziemia najlepiej nadaje się pod uprawę róż? Kwiaty lubią gliniastą i dobrze odżywioną glebę o odczynie neutralnym lub lekko kwaśnym (pH w granicach 6-6,5). Rośliny źle znoszą skrajności – nie będą rosły na glebie bardzo kwaśnej czy zasadowej. Jeśli ziemia ma odczyn zasadowy, zakwaszamy ją siarczanem amonu. Lekko kwaśne środowisko sprzyja przyswajaniu minerałów.
Jak i kiedy ścinać róże ogrodowe?
Roże przycina się po to, żeby wspomóc ich dalsze rośnięcie, ochronić je przed trudnymi warunkami pogodowymi i wyregulować ich kształt. Usuwa się stare i nieprodukujące już kwiatów pędy i reguluje roślinę tak, żeby nie rozrastała się na boki. Na różanych krzewach wystarczy podocinać gałęzie tylko do połowy. Im więcej liści ma roślina, tym bujniej kwitnie, dlatego nie ma potrzeby usuwania słabych czy też niekwitnących odrostów innych niż odrosty korzeniowe.
Wycinanie odrostów korzeniowych to zabieg konieczny w pielęgnacji róż. Odrosty wyrastają z systemu korzeniowego i w krótkim czasie „zarastają” całą roślinę. Zamiast je wycinać, delikatnie wyciągamy je z kłącza.
Rośliny przycinamy jesienią lub wczesną zimą, o ile nie ma jeszcze przymrozków. Nawet delikatny mróz od razu uśmierci dopiero co przycięte krzewy. Wysoko rosnące róże ścina się późną jesienią o mniej więcej jedną trzecią wysokości. Chroni to krzewy przed uszkodzeniami podczas silnych wiatrów.
Jak przyciąć różę pnącą?
Róże rabatowe czy wielokwiatowe przycina się po to, żeby je uporządkować i wyregulować ich kształt. Inaczej jest w przypadku róż pnących – potrzebują przycinania, żeby móc dalej bujnie rosnąć. U odmian wysoko pnących się przycinamy boczne pędy. Gałęzie krzewu skracamy o połowę i usuwamy wszystkie martwe, zniszczone i połamane gałązki.
Pielęgnacja róż – obrywanie zwiędniętych kwiatów
Zwiędnięte kwiaty róż obrywa się po to, żeby zachęcić roślinę do dalszego kwitnienia. Przekwitłe kielichy ścinamy wraz z częścią gałązki mniej więcej 0,5 cm nad pierwszym liściem. W przypadku róż rabatowych, które rosną w bukietach, usuwamy całe pęczki. Nie pozostawiamy długich kikutów, bo może to zahamować rośnięcie nowej gałązki.
Przekwitające róże parkowe i pnące się, które wydają kwiaty tylko raz w sezonie, nie wymagają stałego usuwania zwiędłych kielichów. Jak ciąć różę pnącą? Latem nie obcina się z niej przekwitniętych kwiatów. Na ich miejscu jesienią pojawią się błyszczące owoce, które będą dodatkową ozdobą ogrodu.
Opadające kwiaty na bieżąco obrywamy z róż piennych, wielokwiatowych, rabatowych, parkowych i pnących się, które powtarzają kwitnienie.