Jak pozbyć się babki z trawnika?
Czym jest babka?
Najczęściej występującą babką w trawniku jest babka zwyczajna (łac. Plantago major). To wieloletnia roślina zielna, która dorasta nawet do 40 cm, zagrażając innym roślinom w ogrodzie. Najczęściej porasta nieużytki i przydroża, pojawia się jednak często w ogrodach i na trawnikach. Ten gatunek babki tworzy bardzo gęsty i wiązkowy system korzeniowy, który jest trudny do usunięcia. Charakterystyczne są jej duże i owalne a nawet jajowate liście.
Babka zwyczajna kwitnie najczęściej od późnej wiosny (maj-czerwiec) do końca lata (sierpień-wrzesień). Jej kwiaty nie są jednak spektakularne, a swym wyglądem przypominają długie szczoteczki. Mają kolor brunatno-zielony lub biało-żółty i pojawiają się na szczycie sztywnej łodygi. Babka zwyczajna jest bardzo trudna do usunięcia, ponieważ łatwo przystosowuje się nawet do trudnych warunków. Babka chwast rośnie na wielu typach gleb, ale najlepiej czuje się na wilgotnym, żyznym, a nawet gliniastym podłożu. Dodatkowo odporna jest na udeptywanie, a jej nasiona łatwo roznoszą się po całym trawniku.
Roślina ta wykazuje szerokie właściwości lecznicze – m.in. antyoksydacyjne i przeciwbakteryjne. Z powodzeniem może być wykorzystywana do przyspieszania gojenia ran. Sprawdzi się również podczas dolegliwości takich jak: cukrzyca, nadciśnienie, nieżyt jelit lub biegunka. Z jej liści można przygotować syrop, który pomoże podczas leczenia infekcji górnych dróg oddechowych.
Inną występującą w ogrodach babką jest babka lancetowata (łac. Plantago lanceolata). Tę wieloletnią roślinę spotyka się najczęściej na łąkach i pastwiskach, nie omija jednak także przydomowych trawników. Z krótkiego i ukośnego kłącza wyrasta rozeta długich i często owłosionych liści z równoległym unerwieniem. Babka lancetowata bardzo szybko przystosowuje się do różnych warunków, sprawiając duże problemy właścicielom ogrodów. Kwitnie najczęściej od wiosny (maj) do jesieni (wrzesień), a kuliste i walcowate kwiatostany pojawiają się na długich i sztywnych łodygach. Kwiaty babki lancetowatej są niewielkie i niepozorne, wybarwiają się na biało lub brunatno-różowo.
Podobnie jak babka zwyczajna, roślina ta ma wiele prozdrowotnych właściwości. Związki zawarte w jej liściach wykazują działanie przeciwzapalne, co pozwala wykorzystywać ją w medycynie i kosmetyce. Świetnie działają więc na błony śluzowe jamy ustnej, gardła oraz przewodu pokarmowego. Obkurczają również naczynia krwionośne. Wyciąg z liści tej babki często stosowany jest w syropach wykrztuśnych i rozkurczowych oraz preparatach moczopędnych. W kosmetyce wykorzystywana jest do produkcji kremów do cery przetłuszczającej się oraz tonikach do cery tłustej i trądzikowej.
Jak rozpoznać babkę na trawniku?
Chwast babka często występuje w ogrodach i na trawnikach, jak jednak rozpoznać jej gatunek? Babka na trawniku różni się przede wszystkim kształtem liści. Zwyczajną wyróżniają ich znacznie większe rozmiary, różnią się też kształtem. Liście wyrastają na sztywnych łodygach od podstawy rośliny, przypominając swym kształtem serca i tworząc nad ziemią rozetę. Na ich powierzchni widocznie zaznaczone są łukowate nerwy, które są obecne również w łodygach. Babka lancetowata charakteryzuje się natomiast długimi i nieco zaostrzonymi w kształcie liśćmi.
Inaczej wyglądają też kwiatostany babek:
- zwyczajna – długi i zbity kłos w kolorze żółtym, brunatnym lub zielonym,
- lancetowata – owalny lub kulisty z drobnymi, białymi kwiatkami.
Oba gatunki można jednak rozpoznać w prosty sposób, ponieważ ich wygląd jest bardzo charakterystyczny. Większość osób bezbłędnie wskaże zwłaszcza obecność babki zwyczajnej, która jest niezwykle popularna na terenie Polski.
Uszkodzenia wywołane przez babki
Babka w trawniku to popularny problem, który dotyczy właścicieli większości ogrodów. Trzeba pamiętać, że to gatunek chwastu niezwykle konkurencyjnego, co oznacza, że wypierają one inne rośliny. Bardzo szybko rośnie i łatwo zagłusza inne gatunki, przez co wywiera ogromny wpływ na ogród. Co więcej, jej rozwój przyczynia się do ograniczenia wody i składników odżywczych na trawniku. Duże i rozłożyste liście babki zwyczajnej mogą też ograniczać dostęp światła trawie i powodować jej zamieranie. Powoduje to powstawanie nagich placów wokół chwastu, co znacznie zmniejsza atrakcyjność trawnika.
Chwast babka jest niezwykle ekspansywny, przez co w krótkim czasie jedna roślina może rozrosnąć się na większym obszarze. Jeśli właściciel trawnika dopuści do jej nadmiernego rozrostu, może mieć w przyszłości duży problem z pozbyciem się tej rośliny. Bogaty system korzeniowy, nawet po znacznym uszkodzeniu, jest w stanie szybko się odrodzić. Może to doprowadzić do ponownego pojawienia się babki na trawniku mimo usunięcia większości korzenia.
Zapobieganie babce na trawniku
Zapobieganie obecności babki jest niezwykle trudne, najczęściej roślina ta pojawia się na trawniku samoistnie. Przed posianiem trawy należy dobrze przygotować podłoże, aby pozbyć się jej korzeni. Pomoże w tym dokładne przekopanie gleby i usunięcie wszystkich części rośliny. Można wykorzystać również herbicydy nieselektywne, które unicestwią wszystkie chwasty i niepożądane gatunki. Dzięki tym preparatom podłoże będzie szybko i dokładnie oczyszczone oraz przygotowane na wysiew trawy.
Wykorzystanie metody chemicznej przed założeniem trawnika ogranicza problemy, które mogą pojawić się w przyszłości. Pielęgnacja będzie więc zdecydowanie prostsza, jeśli nie będzie trzeba zaczynać jej od usuwania niechcianych roślin. Trzeba pamiętać, że preparaty chwastobójcze najlepiej jest stosować na dobrze ukorzenione trawniki, aby nie obciążać ich nadmiernie.
Jak chronić się przed babką w trawniku?
Jeśli babka na trawniku występuje w niewielkich ilościach, można pozbyć się jej metodą mechaniczną. Należy dokładnie podkopać roślinę i wyjąć cały korzeń tak, aby nie pozostawić jego resztek. Zabieg ten może być trudny, jeśli ziemia jest twarda. Mimo tego, że korzeń jest pionowy, odchodzą od niego niewielkie odrostki, które tworzą kłącza. Całkowite usunięcie systemu korzeniowego babki jest jednak bardzo ważne, w innym przypadku może się ona bardzo szybko odrodzić. Nawet jeśli babka nie pojawi się na trawniku po kilku miesiącach, problem może wrócić po sezonie zimowym, a nawet kilku latach.
Aby ograniczyć rozprzestrzenianie się babki na trawniku należy dbać o regularne koszenie trawy. Wskazane są również nawozy i preparaty, które mają na celu poprawę ukorzenienia trawnika. Jeśli system korzeniowy trawy rozwinie się prawidłowo, będzie wypierał chwasty i niepożądane rośliny. Pomocnym zabiegiem jest również wertykulacja gleby, czyli pionowe cięcie darni na głębokość kilkunastu lub nawet kilkudziesięciu milimetrów. Dzięki temu zabiegowi usuwane są części obumarłych roślin, chwastów oraz mchu.
Skutecznym i szybkim sposobem na zwalczanie babki zwyczajnej jest również metoda chemiczna. Dzięki zastosowaniu środków opartych na herbicydach, można wykonać specjalny oprysk na chwasty. Babka należy do roślin dwuliściennych, co umożliwia stosowanie herbicydów selektywnych, bezpiecznych dla trawy. Odpowiedni preparat wystarczy rozpylić na powierzchni trawnika, a następnie poczekać na jego działanie. Pierwsze efekty widoczne będą już po kilku dniach od zastosowania herbicydu. Na początku można zaobserwować zwijanie się liści i deformację całej rośliny. Po tym etapie nastąpi obumieranie chwastów i ich ostateczne zwalczenie.
Jeśli na powierzchni trawnika pojawiła się duża ilość babki, można ją wyeliminować stosując herbicydy nieselektywne. Wystarczy precyzyjnie nałożyć środek na liście i łodygi, a roślina bardzo szybko ulegnie degradacji. Tu efekt przychodzi znacznie szybciej, ale trzeba pamiętać, aby przypadkowo nie rozprowadzić preparatu na trawie. Herbicyd ten działa zarówno na rośliny dwuliścienne, jak i jednoliścienne. Wykorzystanie takiego preparatu sprawdzi się również wtedy, gdy babka pojawiła się w przestrzeniach między płytami chodnikowymi i kostką brukową.