Heermoes bestrijden

Wat is heermoes? 

Heermoes, ofwel Equisetum arvense, lijkt wel het meest onverwoestbare onkruid. Menig tuinier vervloekt dit kruid en de kans is groot dat je er zelf ook last van hebt. Heermoes, ook wel kattenstaart of paardenstaart genoemd, is een wortelkruid en is verwant met varens. Het is een hardnekkig en moeilijk uit te roeien kruid. Vooral in de zomer duikt het overal op, groeit het op veel plekken en als je het niet tijdig aanpakt, kan het onkruid een echte plaag worden. Het lastige aan heermoes is dat de wortels erg lang worden en dus diep kunnen gaan. Daarnaast vertakken ze zich in de breedte, wat het quasi onmogelijk maakt om dit onkruid gewoon uit te trekken.  

Als je heermoes vindt in je tuin of moestuin, betekent dit dat de grond te weinig mineralen bevat. Dit kruid heeft een voorkeur voor arme gronden – vandaar ook de lang wortels. Via de diep en lange wortels kan het mineralen opnemen uit diepere grondlagen, waar andere planten vaak niet aan kunnen. Dit is tegelijk het voordeel van heermoes: hoewel het voor velen een doorn in het oog is, brengt dit kruid de bodem wél opnieuw in balans. Door mineralen uit diepere grondlagen op te nemen, worden deze voedingsstoffen tegelijk naar boven gehaald en verdeeld in de hogerliggende grondlagen. Als je dit kruid uittrekt en gewoon op de grond laat liggen, kunnen de mineralen uit de wortels opnieuw door de grond opgenomen worden.  

Hoe heermoes herkennen? 

Heermoes groeit in twee fasen. Eerst groeit een bruinachtige, kale, lange stengel met daar bovenop een knop met sporen. De sporen rijpen, zaaien zich uit en vervolgens sterft de bruine stengel ongeveer na twee weken uit. Daarna komen er groene stengels met vertakkingen in de plaats, die recht omhoog groeien – ze lijken wel op kleine boompjes.  

Heermoes bevat kiezelzuur en daardoor ook silicium. Het silicium in het kiezelzuur versterkt de celwand van planten, daarom is het een goede schimmel- en luizenbestrijder voor andere planten als je er meststof van maakt.  

De plant is giftig voor dieren maar heeft heel wat voordelen voor de mens, en dat hadden ze zelfs voor de Middeleeuwen al door. Het werd toen en wordt vandaag nog steeds gebruikt om wonden te helen, bloedingen te stelpen en urine af te drijven. Daarnaast is het goed tegen peesontstekingen, kneuzingen en verstuikingen. Door het als thee te drinken of het aan je bad toe te voegen, kom je op een natuurlijke manier tot rust.  

De silicium en andere anti-oxidanten in kattenstaarten zijn goed voor je haar, nagels en huid. Dit kruid heeft nauwelijks bijwerkingen maar je moet wel opletten dat je de juiste variant gebruikt. Gelijkaardige soorten zoals lidrus en holpijp zijn namelijk wel giftig voor de mens.

Schade veroorzaakt door heermoes in de tuin 

In de tuin kunnen kattenstaarten alles overwoekeren, wat overlast kan veroorzaken. Het onkruid neemt licht en water weg van andere planten, is voor sommige planten giftig – je zal heermoes bijvoorbeeld nooit in de buurt van gras vinden – en is giftig voor huisdieren.  

Heb je er erg veel last van? Dan kan je er maar beter gebruik van maken. Je kan er bijvoorbeeld vloeibare meststof van maken door het kruid te laten weken. Laat 1 kg heermoes enkele dagen trekken in 10 liter water en het is klaar om te gebruiken. Het onkruid is daarnaast ideaal om te mulchen. De geplukte heermoes voorziet de bodem van voedingsstoffen: micro-organismen breken het kruid af en daardoor komen de mineralen weer in de bodem terecht.  

Hoe heermoes bestrijden?

Soms is accepteren duurzamer dan vechten, en dat is bij kattenstaarten zeker het geval. Het beste wat je kan doen, is gebruik maken van de voordelen van dit kruid.  

Je kan heermoes bestrijden door het kruid elke keer te snoeien en uit te trekken. In dit geval geldt ‘de aanhouder wint’. Door de plant constant uit te putten, groeit het telkens zwakker terug. Op lange termijn zal het onkruid verdwijnen maar dat kan twee tot drie jaar duren. Een lang proces dus, waar je veel geduld moet voor hebben. Als je kattenstaarten verwijdert, probeer dan altijd zoveel mogelijk van de wortel te verwijderen. Met een worteltrekker vermijd je dat de wortel snel afbreekt. Gooi het kruid daarna niet weg! Door het op de grond te laten liggen, kan de ondergrond de mineralen uit de wortels opnieuw opnemen. Alleen maar goed voor de bodem, dus.  

Heermoes houdt niet van dichte begroeiing. Een goede bodembedekker zal er dus voor zorgen dat het onkruid minder kans krijgt om te groeien. Ook door mineralen aan de bodem toe te voegen, gaat heermoes minder snel groeien. Dit kruid gaat namelijk op zoek naar een arme bodem – en gaat uit zichzelf weg als de bodem net wel voldoende mineralen heeft. Een manier om meer mineralen aan de bodem toe te voegen is door lavameel te strooien. 

Andere natuurlijke manieren om heermoes te verdelgen zijn zout en kalk. Zout strooi je op de plant, kalk voeg je aan de bodem toe om heermoes uit te roeien. Het vraagt tijd maar door dit een paar keer te herhalen, boek je vroeg of laat resultaat. Een goede onkruidverdelger, bijvoorbeeld van Roundup, Herbatak of Substral Naturen, is natuurlijk ook altijd effectief. 

Hoe voorkom je heermoes in je tuin? 

Intussen weet je dat heermoes heel er blij is met een verarmde bodem. Dé manier om dit onkruid dus te vermijden, is ervoor zorgen dat je (moes)tuin genoeg gevoed is en de juiste mineralen in de bodem heeft. Zeker in het voorjaar, dat is het moment dat heermoes het meeste groeit. Zo geef je het kruid geen kans om op te rukken. Door lavameel te strooien, maak je de grond luchtiger en beter gedraineerd. Ook compost zorgt ervoor dat de bodem voldoende voedingsstoffen krijgt en zeewierkalk verhoogt de pH-waarde van de ondergrond. Allemaal manieren om dit gevreesde onkruid uit jouw tuin weg te houden. Een gewaarschuwd man (of vrouw) is er twee waard!