Uprawa fasolki szparagowej – jak i kiedy sadzić fasolkę
Fasolka szparagowa to warzywo, które Polacy chętnie uprawiają w swoich ogródkach. Nic w tym dziwnego – jest ona zdrowa, pożywna i pełna witamin. Jednak jest to wymagająca roślina. Podpowiadmy, jak zacząć jej uprawę.
Fasola (Phaseolus L.) należy do rodziny roślin bobowatych (motylkowatych) i pochodzi z Ameryki Południowej. Spotkać ją można rosnąco dziko także w Ameryce Północnej. Jest uprawiana od ponad 7 tys. lat i już starożytne ludy znały doskonale jej właściwości odżywcze. Została upowszechniona na świecie za sprawą odkryć Krzysztofa Kolumba. W Polsce najczęściej spotykamy dwie odmiany: fasolę zwykłą (Phaseolus vulgaris L.) i wielokwiatową. Jej bliskimi krewnymi są bób, ciecierzyca, soczewica, groch zwyczajny. Fasolka szparagowa jest łatwa w uprawie, lecz wymaga pewnego przygotowania.
Właściwości odżywcze fasoli
Fasola zawiera białko oraz inne cenne składniki, m.in. potas, wapń, fosor, cynk, witaminy A, C i K oraz błonnik pokarmowy. Fasolka szparagowa jest niskokaloryczna i zalecna osobom z cukrzycą, ponieważ ma niski indeks glikemiczny. Z racji na dużą zawartość białka, fasolka szparagowa jest popularna w diecie wegetariańskiej i wegańskiej (zastępuje mięso). Należy pamiętać, że surowe strąki fasoli są trujące, dlatego trzeba je dobrze ugotować.
Odmiany
Fasola szparagowa to odmiana fasoli zwykłej. Dzieli się na dwa rodzaje: karłowy i tyczny.
-
Karłowe – niskie, uprawiane bez podpór, ich okres wegetacyjny wynosi 60-90 dni. A wśród nich mamy żółte (Goldsten, Elektra, Bali, Galopka, Złota Saxa) oraz zielone (Aga, Dakota, Ibiza, Gracja).
-
Tyczne – pnące się wysoko, wymagające podpór, okres wegetacyjny jest dłuższy niż fasoli karłowej 70-100 dni. Odmiany żółte to Goldmarie, Gazella; zielone: Hilds Neckarkonigin; fioletowe: Blauhilde.
Jak widać, można spotkać fasolę o różnych kolorach, która jest nie tylko pożywnym warzywem, ale także ozdobą naszego ogródka.
Niezbędny sprzęt do wysiewu fasoli
Aby zasiać fasolę będziesz potrzebować:
-
Nasion
-
Łopaty
-
Tyczek do podparcia
-
Nawóz
Kiedy sadzić fasolkę szparagową?
Sadzenie fasoli szparagowej nie jest zbyt trudne. Fasolę wysiewa się wprost do gruntu, wiosną, najlepiej po 15 maja, gdyż fasola lubi ciepłe stanowiska. Kiełkuje w temperaturze 15-20°C. Wysiew można prowadzić co 10 dni aż do początku lipca, dzięki temu będziemy mieli fasolkę dostępną całe lato i na początku jesieni. Odmiany karłowe siejemy w rzędach co 30-40 cm, zachowując odstęp między nasionami około 6-10 cm. Odmiany tyczne siejemy gniazdowo, umieszczając po 2-3 nasiona w jednym miejscu.
Okres wegetacyjny fasoli jest dość krótki, około 60-80 dni, dlatego może ona być siana jako przeplon lub poplon. Należy tylko pamiętać, aby na tym samym stanowisku nie siać roślin z tej samej rodziny. Fasolka lubi towarzystwo innych warzyw, np. selera, marchwi, kapusty, dyni, kalafiora.
Pielęgnacja fasolki szparagowej
Uprawa fasoli szparagowej nie jest zbyt kłopotliwa, wystarczy przestrzegać kilku zasad. Cechą charakterystyczną tej rośliny jest to, że na jej korzeniach znajdują się kolonie bakterii brodawkowych. Żyją one w symbiozie z roślinami motylkowatymi i tworzą na ich korzeniach narośla, tzw. brodawki korzeniowe. Bakterie te mają mają zdolność wiązania wolnego azotu. Dzięki obecności bakterii, fasolka ma lepsze plonowanie i nie wymaga dużej dawki nawozów.
Fasolka ma dość duże wymagania co do stanowiska. Jest ciepłolubna i potrzebuje miejsc dobrze nasłonecznionych, ciepłych, bezwietrznych. Grządki należy systematycznie pielić, gdyż fasolka lubi glebę żyzną. Należy to robić dość deilkatnie, gdyż korzenie tej rośliny rosną dość płytko, około 5 cm pod powierzchnią. Uprawa fasoli szparagowej wymaga podnadto regularnego podlewania.
Odmiany tyczne wymagą palikowania, gdyż mogą osiągnąć wysokość nawet 3 metrów. Podpory są ważne, bo gdy ich nie ma, to roślina pokłada się na ziemi i gnije. Plony fasoli są dość obfite, około 7-14 kg z odmian karłowych i 15-20 kg z tycznych.
Fasola jest dość odporna na choroby pod warunkiem, że ma odpowiednie miejsce. Jesli nie, to dopadają ją liczne szkodniki i choroby grzybiczne.
Choroby fasoli szparagowej
Fasola może być zaatakowana przez kilka chorób. Najczęściej spotykane to:
-
śmietka kiełkówka i glebowa – larwy tych szkodników żerują na fasoli, wgryzają się w nasiona. W celu ich zniszczenia należy zastosować odpowiednie środki ochrony roślin.
-
bakterioza obwódkowa – objawia się ciemnobrunatnymi plamkami otoczonymi obwódką; należy ją zwalczać stosując miedziowe środki ochrony roślin.
-
szara pleśń – to charakterystyczny szary nalot na liściach, kwiatach i strąkach. Dość szybko się rozprzestrzenia, dlatego należy działać od razu, gdy zobaczymy pierwsze objawy.
Aby uniknąć chorób można profilaktycznie opryskać fasolę raz w tygodniu w okresie tuż przed i w czasie kwitnienia.