Podagrycznik pospolity – jak zwalczać chwast?

Czym jest podagrycznik?

Podagrycznik pospolity (łac. Aegopodium podagraria L.) należy do rodziny selerowatych. Jego nazwa ludowa to „kozia stopa” (liście swoim kształtem przypominają kozie kopyta). W okresie średniowiecza roślina była bardzo popularna w Polsce. Sprzedawano ją na targach, a jej spożycie wzrastało w okresach głodu. Dziś nie wykorzystujemy już tego ziela do celów kulinarnych, choć w niektórych krajach, takich jak Niemcy, nadal przygotowuje się z niego zieloną zupę.



Podagrycznik pospolity rośnie w całej Europie (nie spotkamy go jedynie na krańcach północnych i południowych), w Azji, a także w Ameryce Północnej. Zawleczono go nawet do Australii i Nowej Zelandii. Roślina lubi zacienione stanowiska i chętnie wybiera tereny wilgotne. Porasta niższe partie gór, ale też zarośla, rowy czy wysypiska śmieci. Rośnie też nad brzegami wód i rozplenia się w ogródkach. Lubi gleby dobrze odżywione, próchnicze i bogate w azot.



Okres kwitnienia byliny przypada na miesiące od czerwca do lipca. Rozmnaża się wegetatywnie przez kłącza, gdyż nasiona słabo kiełkują.

Przez ogrodników i rolników podagrycznik uznawany jest za bardzo uciążliwy chwast. Wystarczy niewielki fragment kłącza, żeby roślina mogła się odtworzyć.

Jak rozpoznać podagrycznika?

Chwast, jakim jest podagrycznik pospolity, mierzy od 60 do 90 cm. Kwitnie na biało lub jasnoróżowo drobnymi kwiatami tworzącymi baldachim. Kiedy kwiaty już przekwitną, pojawiają się rozłupki. Cechą charakterystyczną tej okrywkowej byliny jest trójkątna łodyga (kształt ten widoczny jest w miejscach, gdzie przyrastają liście lub po zerwaniu młodej rośliny) i górne jajowate liście, które rosną w specyficznej konfiguracji (po 3 listki w 3 „zestawach”). Cechą gatunkową pozwalającą odróżnić podagrycznika od podobnych do niego roślin, jest budowa ogonków liściowych. Po przekrojeniu ich na pół widać wyraźnie rdzeń w środku i proste lub słabo wysklepione na zewnątrz brzegi. Ogonki liściowe są zawsze gładkie.



Świerząbek korzenny przypomina podagrycznika, jednak w przeciwieństwie do niego ma okrągłą łodygę pokrytą małymi włoskami. Liście świerząbka rosną pojedynczo.



Podagrycznika możemy pomylić też z barszczem zwyczajnym. Obie rośliny różnią się jednak wyglądem łodygi. Ta, na której rośnie barszcz zwyczajny, jest pokryta licznymi włoskami. Dodatkowo przez jej środek przebiega czerwona linia (nie zawsze jest obecna). Liście barszczu zwyczajnego są duże, a swoim wyglądem przypominają liście dębu.



Rośliną, z którą łatwo pomylić podagrycznika jest też dzięgiel leśny. Żeby odróżnić od niego podagrycznika, przyjrzyjmy się łodydze, na której zauważymy charakterystyczne żłobienie. Na rozgałęzieniach liści widoczne są czerwone punkciki.



Rośliny, z którymi można pomylić podagrycznika pospolitego:

• świerząbek korzenny,
• barszcz zwyczajny,
• dzięgiel leśny.

Uszkodzenia wywołane przez podagrycznik pospolity 

Podagrycznik pospolity wymaga usuwania, bo to chwast bardzo inwazyjny zagrażający uprawom warzywnym i owocowym. Jest szczególnie groźny dla roślin strączkowych i truskawek. Chwast lubi żyzne gleby bogate w azot. Jest wymagający pod względem stanowiska, gdzie się zasiedla. W uprawach „podkrada” innym roślinom składniki pokarmowe, a z ziemi wysysa duże ilości wody. Szybko się rozprzestrzenia, wyjaławiając glebę. Rośliny z uprawy pozbawione niezbędnych minerałów, zamierają lub wydają niskie jakościowo plony. Podagrycznik pospolity niszczy plantacje truskawek, bo chwast przez swoje rozległe nadziemne i podziemne kłącza zagłusza roślinę. Jego duże rozmiary sprawiają, że zabiera truskawkom światło. Ogranicza też owocom dostęp do wody.



Podagrycznik zachwaszcza też stanowiska kwiatów ozdobnych. Rośnie także w pobliżu krzewów owocowych. Jego szkodliwość wiąże się też z tym, że na bylinie pasożytują niektóre gatunki grzybów powodujące mączniaka prawdziwego i rzekomego, wywołujące plamistość liści i rdzę. Na pędach chwastu żerują pluskwiak, chrząszcze z gatunku Chrysolina oricalcia, a na liściach obecne są larwy muchówek. Jeśli nawet sam podagrycznik nie zniszczy uprawy, mogą zrobić to grzyby pasożytujące na bylinie.

Zapobieganie podagrycznikowi pospolitemu 

Jak zwalczyć podagrycznika? Usuwanie tej rośliny może potrwać kilka sezonów, bo chwast nie daje się łatwo wyplenić. Trzeba zatem uzbroić się w cierpliwość i odpowiednie środki, żeby ostatecznie pozbyć się byliny ze swojej uprawy.



Co trzeba zrobić, żeby zwalczyć w ogrodzie chwast jakim jest podagrycznik?

• Pierwszy zabieg to przekopanie stanowiska pod uprawę i usunięcie wszystkich korzeni i kłączy byliny. Podagrycznik odtwarza się nawet z najmniejszych fragmentów kłączy, dlatego ziemię musimy bardzo dokładnie oczyścić. Z tego powodu przekopujemy ją kilka razy w sezonie. Glebę możemy też całkowicie wymienić na nową. Stosujemy ziemię uniwersalną ze sklepu ogrodniczego lub z innego sprawdzonego źródła.
• Rośliny spryskujemy punktowo takim środkiem jak Roundup® Hobby Środek Сhwastobójczy, który już po 6h od zastosowania daje pierwsze efekty. Chwasty zamierają po ok. 3 tygodniach po oprysku.
• Żeby odciąć chwast od dostępu światła i stworzyć mu niesprzyjające warunki do rozwoju, przykrywamy ziemię grubą, czarną folią. Niestety folia musi pozostać na ziemi przez cały sezon, żeby podagrycznik przestał rosnąć. Jest to jednak sposób na usunięcie chwastu bez stosowania środków chemicznych.
• Ponieważ podagrycznik urasta na duże wysokości i ma gęste listowie, zasłania mniejsze rośliny. Wystarczy regularne koszenie trawnika, żeby zmniejszyć szkodliwość chwastu na inne rośliny w ogrodzie. Częste podkaszanie osłabia bylinę, aż w końcu doprowadza do jej wyeliminowania.

Jak chronić się przed podagrycznikami?

Chwast-podagrycznik uwielbia gleby bogate w azot. Żeby powstrzymać go przed zasiedlaniem się na naszej uprawie, ograniczmy nawożenie.

• Przed posadzeniem roślin przygotowujemy ziemię pod uprawę, przekopując ją i przesiewając odcięte lub odłamane kłącza.
• Regularnie usuwamy wszystkie małe siewki chwastu.
• Systematycznie kosimy trawnik.
• Ściółkujemy glebę lub na jakiś czas przykrywamy ją czarną folią.
• Rezygnujemy z częstego nawożenia gleby.