september in the Garden

Aardbeien kunnen in september worden geplant, hetzij door uitlopers van bestaande planten te gebruiken, hetzij door nieuwe planten te kopen. Ze zijn gemakkelijk te telen in de volle grond of in potten.

September is de perfecte tijd om nieuwe fruitbomen en -struiken te bestellen, met de grootste keuze aan variëteiten. Fruitplanten zullen jarenlang in uw tuin staan, misschien zelfs tientallen jaren, dus bedenk wat geschikt is voor u en uw tuin:

• De grootte van een volwassen fruitboom wordt bepaald door de onderstam waarop hij is gekweekt. Een gerenommeerde kweker zal adverteren welke onderstam voor een bepaalde plant is gebruikt. Het is belangrijk dit te weten, want een volgroeide boom op 'MM111'-onderstam kan wel 6 meter hoog worden! Appelbomen, abrikozenbomen, nectarinebomen, perzikbomen, perenbomen, pruimenbomen en kweeperenbomen worden allemaal op specifieke onderstammen geënt.
• De hoeveelheid geproduceerde vruchten kan worden verhoogd door fruit aan te planten met dezelfde bestuivingsgroep als fruit in de buurt. Bestuivingsgroepen zijn een veelgebruikte manier om fruitplanten die op hetzelfde ogenblik bloeien, in groepen in te delen. Op die manier krijgen insecten maximale kansen op kruisbestuiving van de bloemen, die dan vruchten vormen. Appelen, kersen, peren en pruimen worden op deze manier gegroepeerd.

Veel fruitbomen kunnen ook in bakken worden geplant. Er zijn niet zoveel soorten, en ze hebben veel water nodig in warme perioden, wanneer ze snel uitdrogen. Ze zijn echter geweldig als sierplanten in sierlijke plantenbakken, of als u een maximale productiviteit uit een kleine ruimte wilt halen.

Welk fruit kan je oogsten in september?

September kan een recordoogst aan zelf geteeld fruit opleveren. Pluk de vruchten regelmatig om ze op hun best te krijgen:

• Aardbeien
• Appels (vroege rassen)
• Herfstframbozen
• Bramen
• Kaapse kruisbes (physalis)
• Vijgen
• Druiven
• Meloenen
• Moerbeien
• Nectarines
• Perziken
• Peren (vroege variëteiten)
• Pruimen
• Bosbessen

Als u bessen wilt bewaren voor gebruik in de winter, was ze dan en doe ze in een bak in de vriezer. Schud de bak na een uur even zodat ze niet aan elkaar kleven en u er gemakkelijk een handje van kunt nemen wanneer dat nodig is.

Fruit onderhouden in september

Fruitbomen en -struiken hebben in september weinig onderhoud nodig. Doe het volgende om de planten gezond te houden:

• Help druiven te rijpen door bladeren te verwijderen die de vruchten in de schaduw stellen.
• Geef citrusplanten speciale plantenvoeding.
• Geef nieuwe fruitstruiken en -bomen water als het warm en droog weer is, vooral die in bakken.
• Blijf waakzaam voor ziekten en plagen die uw fruitgewassen kunnen aantasten.

Zwaar met vruchten beladen takken van appel- en perenbomen kunnen ondersteuning nodig hebben. Ondersteun de tak zo nodig van onderaf met een stevige staak, of door een sterk touw van de tak aan een nabijgelegen muur vast te maken.

Tijdens het voorjaar en de zomer staat je tuin vol prachtige bloemen die voor een kleurspektakel zorgen, maar eens september eraan komt, kan het voorkomen dat die kleuren vervagen. Om ervoor te zorgen dat je toch nog een tijdje van wondermooie kleuren kunt genieten in je tuin, kun je deze maand absoluut wat laatbloeiers of nazomerbloeiers in je tuin of in bloembakken zetten. Je kunt niet alleen prachtige bloemen planten, maar ook bijvoorbeeld nieuwe vaste planten in september in je tuin zetten. Dit is omdat de grond op dit moment nog relatief warm is waardoor de planten en de bloemen snel wortels zullen schieten. Als je ze ook nog wat Substral® Universele meststof geeft, dan zullen ze sterk genoeg zijn voordat de winter aanbreekt. Plant je de planten en bloemen in de bloembakken of potten? Zet ze dan in de Substral® Premium potgrond, want die potgrond is uiterst geschikt voor die winterbloeiers. 

Welke bloeiende tuinplanten en bloemen kun je planten in september?

Er zijn tal van bloembollen die in september kunnen worden geplant om de tuin volgend jaar weer kleur te geven:

• Alliums
• Anemoon
• Blauwklokjes
• Narcissen
• Hyacinten
• Irissen
• Fritillaria
• Scilla's
• Sneeuwklokjes
• Voorjaarsbloeiende Krokus

Bloemen die direct buiten geplant kunnen worden:

• Vergeet-me-nietjes
• Viooltjes
• Muurbloemen

Zaden van de volgende bloemen kunnen nu ook buiten worden gezaaid:

• Calendula (goudsbloemen)
• Centaurea (korenbloemen)
• Consolida
• Limnanthes (gepocheerde aubergine)
• Klaprozen
• Scabiosa

Bloemen en bollen beheren in september

Er zijn een paar belangrijke onderhoudstaken die in september moeten worden voortgezet om de bloemen mooi te houden:

• Geef bloemen water, vooral die in potten, die snel uitdrogen als het weer nog warm is.
• Onthoofd planten, zoals lelies en dahlia's, om nieuwe bloemen te stimuleren.
• Verwijder de zomer bedding dat over zijn top is naar de composthoop. Maak grond en bakken klaar voor winter- en voorjaarsbedding.
• Controleer op plagen en ziekten, zoals bladvlekkenziekte bij irissen. Dit is een schimmelziekte die er nogal onaangenaam uitziet. Zorg voor een goede luchtcirculatie rond irissen door oude bladeren te verwijderen.

Bereid u voor op volgend jaar door het volgende te doen:

• Bewaar zaden van bloeiende planten om volgend jaar opnieuw te zaaien. Lunaria produceren zaaddozen die zeer gemakkelijk te identificeren en te verzamelen zijn.
• Plant bollen in gazons om een voorjaarskleur te creëren. Gebruik een bollenplanter om een prop gras af te snijden en te verwijderen, plaats de bol in het gat en leg de grasmat terug. Een alternatief is om met een scherpe spaan een snee in de zode te maken en de bol onderin te plaatsen.

We raden ook aan om tijdens deze maand beuken, bomen en coniferen te snoeien, want net zoals de rozen, zullen zij dankzij deze snoei gemakkelijker de winter doorkomen. 

Welke bomen mag je snoeien in september? Deze maand is de laatste maand waarin je de zogenaamde ABC bomen zoals de esdoorn, berk of catalpa mag snoeien in september. Je kunt je ook gerust wagen aan het beukenhaag snoeien in september. Het is belangrijk dat je deze bomen ten laatste deze maand snoeit, want als je te lang wacht of als je de bomen op het verkeerde moment snoeit. dan kan het zijn dat de bomen te maken krijgen met wat men ‘bloeden’ noemt. Er zal te veel sap uitkomen waardoor de bomen niet de nodig sappen en energie hebben om gezond te blijven.  

Heb je overheerlijke fruitbomen staan in je tuin? Dan is september de periode waarin je ook die bomen mag snoeien. Het meeste fruit zal ondertussen van de bomen gevallen zijn en daarom kun je dus gerust steenvruchtbomen snoeien zoals kersenbomen, pruimen en perzikenbomen op het einde van september. Als je deze bomen vlak na de pluk en bloei gesnoeid hebt, dan verminder je de kans op loodglansschimmel en andere ziektes. Het is de bedoeling dat je zowel kleine dode takken, schurende takken, opstaande twijgjes en dikke takken weghaalt. Zo zal je fruitboom steeds de beste vorm behouden.  

Wil je graag peren-of appelbomen snoeien in september? Wacht daar dan nog even mee! Deze fruitbomen zijn zeer gevoelig voor schimmelziekten die veroorzaakt worden door vochtig en nat winterweer. Daarom mag het snoeien van een appelboom nooit in het najaar gebeuren. Wanneer moet je dan een appelboom snoeien? Pas vanaf het moment dat temperatuur overdag boven nul uitkomt.

Het maakt niet uit of je de steenvruchtbomen gaat snoeien of bijvoorbeeld de beuk gaat snoeien in september, je moet altijd deze basisprincipes in het achterhoofd houden: 

• Knip dicht bij de knoppen af: Je moet de takken ongeveer op ongeveer 1 tot 3 millimeter van de knoppen afknippen. Als je dit niet doet, dan kan het voorvallen dat het hout uitdroogt en doodgaat waardoor er minder scheuten op zullen groeien tijdens het volgend groeiseizoen. Het dood hout en de eventuele stompen kunnen voor verrotting en schimmel zorgen. 
• Snoei een dikkere takken in stukken af: Als je de dikkere takken in kleine stukken afzaagt, dan zorg je ervoor dat de schors niet beschadigd geraakt.  
• Geef de bomen genoeg water: Het is altijd belangrijk om de bomen van genoeg water te voorzien, zeker steenvruchtbomen zoals perzikbomen en nectarinebomen, zeker moesten er al vorstdagen optreden in september.  

Je mag je in september ook wagen aan het snoeien van coniferen, zeker die die enkele meters hoog geworden zijn. Bij het snoeien van coniferen spreken we ook wel eens over het ‘scheren’. Met die ‘scherende bewegingen’ moet je alleen maar jonge takken snoeien. Zorg er voor dat je niet meer dan 10 centimeter van de scheuten afsnoeit. Als je meer dan 10 centimeter afknipt, dan kan dit een te grote verandering zijn voor de coniferen waardoor ze zullen verzwakken.  

Om ervoor te zorgen dat het snoeien van coniferen zo goed mogelijk verloopt, hebben we hier enkele tips op een rijtje gezet:

• Zorg dat je altijd scherp gereedschap gebruikt: Het is belangrijk dat je kiest voor scherp (elektrisch) gereedschap, want dat maakt het snoeien gemakkelijker. 
• Snoei op het juiste moment: Je mag niet te laat op de maand snoeien, want als er vroege nachtvorst optreedt, dan kan dit het snoeien belemmeren. 
• Snoei op een bewolkte/regenachtige dag: Dit is omdat nat hout net iets eenvoudiger is om te snoeien. De coniferen zullen dan ook minder vocht verliezen en de snijwonden zullen ook sneller herstellen.  
• Bepaal op voorhand tot waar je de coniferen wilt terugsnoeien: Voordat je aan het snoeiwerk begint, moet je bepalen hoeveel je de coniferen gaat terugsnoeien en hoe de boom er uiteindelijk zal moeten uitzien. Je kunt dit doen door bijvoorbeeld een draad te spannen en steeds langs die draad te snoeien. We raden aan om de coniferenhaag in een puntvorm te snoeien. Als de bovenkant smaller is dan de onderkant, dan krijgt de volledige haag voldoende zonlicht.  

Je gazon maaien in september:

• Maai het gazon elke twee weken.
• Leg maaisel op de basis van andere planten om het vocht vast te houden.
• Maai of hark afgevallen bladeren weg, zodat het licht het gras kan bereiken. Zo blijft het de hele herfst door groeien en ademen.

Uw gazon water geven:

• Besproei het gazon als het er door de zomerhitte dor uitziet. Doe dit 's morgens vroeg of later op de avond, zodat het water de kans krijgt in de bodem te trekken voordat het verdampt in de hitte overdag.

Problemen om voor uit te kijken:

• Kijk uit naar gazonplagen en -ziekten, zoals rooddraad,echte meeldauw, engerlingen, maden en emelten. Behandel indien nodig.

Afwerking:

• Borstel wormuitwerpselen rond het gazon met een omhoog gedraaide hark met veer of een harde borstel. De wormuitwerpselen geven het gras vruchtbaarheid, en hoewel ze er niet fraai uitzien, zijn ze een teken van een gezonde tuin.

Het gazon verjongen:

• Voed het gazon met een kaliumrijke meststof om het gras te helpen sterke wortels te ontwikkelen.
• Belucht goed uitgesleten stukken gazon met een tuinvork, zodat de gaten 3 tot 4 centimeter diep zijn.
• Gebruik een topdressing speciaal voor gazons om eventuele holtes in het gazon te egaliseren. Doe dit geleidelijk in de loop van enkele jaren om te voorkomen dat het gras volledig wordt begraven en doodgaat.
• Zaai delen van het gazon die kaal of versleten zijn opnieuw in door het oppervlak lichtjes te harken en er graszaad over te strooien. Zet een net om het tegen vogels te beschermen. Het zaad moet binnen een week beginnen uit te lopen.

Tegen eind september is ook een goed moment om nieuwe graszoden te leggen.

Je kunt in september ook je rozen snoeien, maar daar zijn twee voorwaarden aan verbonden. Het is ten eerste belangrijk dat je weet welke rozen je hebt staan. Je mag stamrozen en klimrozen niet snoeien in september, maar andere rozen en botanische soorten mag je wel al onder handen nemen. Je mag ook pas rozen snoeien als er geen bloemen aan de rozenplant hangen. Het zou namelijk zonde zijn dat je al die prachtige bloemen afknipt nog voordat ze hun vol potentieel hebben kunnen laten zien. Als je je rozen niet snoeit, dan kan het voorvallen dat je rozen sneller bevriezen. De smalle uiteinden zijn namelijk vatbaarder voor vrieskoude dan de dikkere stammen waardoor ze kunnen beginnen te rotten. Dankzij een snelle herfstsnoei voorkom je dus die verrotting en een afstervende plant!  

Ga je je rozen snoeien in september? Dan moet die snoeibeurt niet zo nauwkeurig zijn als de verjongingssnoei in het voorjaar. Tijdens die verjongingssnoei zul je de vele dode takken verwijderen en de rozenplant echt in een vorm knippen. Gedurende de snoei in het najaar, moet je de rozen winterklaar maken. Dit kun je doen door de planten tot zo’n 50 centimeter boven de grond af te knippen. Als je dit doet, dan houd je alleen maar de stevigere delen van rozenplanten- en struiken over, waardoor die beter bestand zijn tegen de koude vriestemperaturen.  

Nadat je de rozen gesnoeid hebt, is het het beste dat je nog een laagje compost of Substral® meststof voor rozen toevoegt. Door wat compost toe te voegen, krijgt de plant genoeg voeding om de winter te overleven en stijgt de kwaliteit van de grond voor tijdens het komende groei- en bloeijaar.